گفتوگويي با آيتالله سيد حسن طاهري خرمآبادي
همواره در حوزه تاثيرگذار بود
آيتالله سيدحسن طاهري خرمآبادي، عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم است كه در زمره شاگردان آيتالله العظمي گلپايگاني قرار دارد. اگرچه كسالت ايشان باعث شده است كه مصاحبهكنندگان بسياري متقاضي و منتظر باشند، اما جايگاه بزرگ استاد راه را براي گفتوگو هموار كرد و جواب مثبت در چند ساعت مانده به زمان مصاحبه نصيب ما شد. البته احوال ناخوش آقاي طاهري و فرصت اندك مجالي براي گفتوگوي مفصل مهيا نكرد و در منزل ايشان، كوتاه پرسيديم و شنيديم.
***
آشنايي شما با آيتالله گلپايگاني از چه زماني و به چه سببي بود؟
از همان ابتداي ورود به قم با ايشان آشنايي پيدا كردم. چرا كه ايشان با مرحوم ابوي و عمويم رفيق بود و از سوي ديگر بنده به همراه مادرم در همان محله حسينآباد بازار قم (آيتالله گلپايگاني در مسجد آن محله نماز ميخواندند) سكونت داشتيم. گاهي تصادفا صبح زود، قبل از نماز صبح وقتي كه از منزل به حرم حضرت معصومه(س) ميرفتم، با ايشان تا مسجد بالاسر همراه ميشدم. همچنين يك مقداري (حدود دو، سه ماه) در درس خارج فقه ايشان حضور يافتم. البته اين مسئله به پس از رحلت آيتالله بروجردي باز ميگردد كه امام(ره) هم تبعيد نشده بودند.
برخي از روحانيون همفكر شما، در خاطراتشان منش و روش مرحوم گلپايگاني در مبارزات پيش از انقلاب را «محافظهكارانه» قلمداد كردهاند. واقعا رفتار ايشان در آن سالها چگونه بود؟
بنده به نظر آن آقايان كاري ندارم. اما بنده معتقدم كه ايشان بر طبق وظيفه عمل ميكردند و در مبارزه موافقتهايي داشت؛ همچون مخالفت با تغيير تاريخ رسمي. به هر حال ايشان بر طبق وظيفه عمل ميكرد.
بين رفتار مبارزاتي ايشان با امام، آيتالله مرعشي نجفي و آيتالله شريعتمداري چه تفاوتهايي بود؟
بنده نميتوانم به طور كامل به اين تفاوتها اشاره كنم. اما به هر حال ايشان بر طبق وظيفه خودشان عمل ميكرد.
پس از انقلاب، آيا ايشان منتقد سياستهاي حاكم بر آن دوره نبود؟چرا كه نامههايي در مخالفت با برخي سياستها همچون بند «ج» نوشتند.
پس از انقلاب، ايشان كاملا رهبري امام (ره) را تاييد ميكردند. امام هم در برخي امور همچون تشخيص رويت هلال ماه به ايشان ارجاع ميدادند.
شما زماني كه در دوره اول خبرگان رهبري بوديد، در بحث قائممقام رهبري گفته ميشود، نام آقاي گلپايگاني در كنار آقايان اراكي و منتظري آمده بود كه در نهايت به دليل صبغه انقلابي آيتالله منتظري، ايشان انتخاب شدند. آيا از اين مسئله مطلع هستيد؟
بنده به ياد ندارم.
آيا برخي گلايههاي ايشان همچون نامهاي در مخالفت با بند «ج»، باعث نشده بود كه كدورتهايي فيمابين حكومت و ايشان پيش بيايد؟
ايشان در مواقع مختلف پشتيبان انقلاب و نظام بودند و در تمامي مسائل، بنا بر وظيفه عمل ميكردند.
آيا پس از انقلاب شما به ديدن ايشان ميرفتيد؟ آيا خاطراتي از آن ديدارها به ياد داريد؟
پس از انقلاب، ما گاهي خدمت ايشان ميرسيديم و پيشنهادهايي را مطرح ميكرديم، ايشان هم برخي مسائل را قبول ميكردند و به برخي ديگر ايراد ميگرفتند. اما مورد خاصي به ياد ندارم.
وجه ممتاز و متفاوت آيتالله گلپايگاني نسبت به ساير علماي هم عصرايشان چه بود؟
ايشان شخصيتي متدين، اهل عمل و متقي بود و آنچه تشخيص ميداد، عمل ميكرد.
جايگاه ايشان، پس از رحلت آيتالله بروجردي، در چه سطحي بود و چه تاثيراتي داشت؟
ايشان مرجع به تمام معنا زيبنده، متقي و اهل عمل بود و همه ايشان را اينگونه ميشناختند و قبول داشتند. وقتي آيتالله العظمي گلپايگاني يك مسئلهاي را ميگفتند و تاييد ميكردند، هم در ميان حوزويان و هم در نظام حاكم، اثر ميكرد.
برخي از نامه مرحوم بروجردي ياد ميكنند كه ايشان در بحث احتياط به آقاي گلپايگاني با عنوان «فقيه گلپايگاني» ارجاع ميدادند. شما از اين مسئله اطلاع داريد؟
ظاهرا آن «فقيه گلپايگاني»، آقاي سيد جمال گلپايگاني بود و آن زمان از ايشان نام ميبردند.
يعني نزديكي آيتالله گلپايگاني نسبت به ساير علماي ديگر آن عصر به آيت الله بروجردي بيشتر نبودند؟ آيا در همان سطح سايرين بودند؟
بيشتر بود. اما نميتوان درجه گذاشت و مقدارش را مشخص كرد.
چرا مرحوم امام در برخي مسائل همچون اداره حوزه تاكيد بسياري بر محوريت آقاي گلپايگاني داشتند؟
بالاخره ايشان مرجع عظيم الشاني بودند كه مورد تاييد امام و سايرين بودند. همچنين ايشان سالها پيش از انقلاب در حوزه تاثيرگذار بودند و نقش ايشان روشن بود.
از مرحوم آيتالله گلپايگاني و هم از مرحوم حاج آقا مصطفي نقل شده است كه امام(ره) دوره كوتاهي در نزد آيتالله گلپايگاني تحصيل كردهاند. آيا اين مسئله را شنيدهايد؟
خير، بنده نشنيدهام.
در پايان، آيتالله گلپايگاني را چگونه شخصيتي يافتيد؟
شخصيتي متدين و متقي بودند كه به وظيفهشان عمل ميكردند.
فرید مدرسی. متولد 25 آذر 59 در قم. دانشآموخته ارتباطات. روزنامه نگار...